2.076

Ta historia ma jedynie luźny związek ze śmiercią Magdy P.



Byliśmy niedawno z wizytą u mamie.
Stało się tak, że przyjechaliśmy tam kilka dni po śmierci i po pogrzebie Jeana, bliskiego przyjaciela rodziny. Cień tego odejścia zawisł nad rozmowami z każdym, kto wpadał do mamie w czasie naszego pobytu. O śmierci Jeana, w szczegółach, również fizjologicznych i intymnych mówiono z sąsiadami, z dostawcą chleba, z członkami rodziny wreszcie. I były to rozmowy o śmierci właśnie, nie o Jeanie i z takim motywem przewodnim, że doszło do błędu lekarzy, do niedopatrzenia medyków, do ciągu zaniechań po stronie personelu szpitalnego. Mówiono o tym, jak bardzo karygodne, kryminalne wręcz było to, co się stało w szpitalu, gdzie dopuszczono do śmierci człowieka. Rozprawiano o możliwości pozywania lecznicy, nie tyle po to, żeby uzyskać odszkodowanie, ile bardziej dlatego, żeby winni tej śmierci ponieśli karę, na którą zasłużyli.

Jean w chwili śmierci miał osiemdziesiąt parę lat.
Od kiedy go znałam, a znałam go niemal tak długo, jak znam Ojca Dzieciom, więc od lat dziewięćdziesiątych zeszłego wieku, a zatem od kiedy go znałam był schorowany, cierpiący raz na to, raz na owo, zawsze zaopatrzony w pudełko leków. Od zawsze na rencie.

Rozmowy o śmierci Jeana, toczone za stołem w domu mamie były dyskusjami o niezgodzie na odejście.

To był krzyk, że nie wolno umierać.

Przy kolejnej żywej dyspucie zmierzającej do tych samych konkluzji poczułam niesmak. Wydźwięk rozmów wydał mi się wręcz obsceniczny.



Lubiłam Jeana, rozczulająco niereformowalnego w swojej niezachwianej wierze w podział Europy na amerykańską i komunistyczną. Za każdym razem, kiedy się spotykaliśmy pytał o to, co dobrego w Polsce, czy już mamy kolorowy telewizor i jak sytuacja z zaopatrzeniem sklepów. Był chodzącym reliktem świata kolonialnego, miało to niewątpliwy urok, podobnie jak jego wyszukane maniery, władczy gest długich palców (pamiętam je w szczegółach, paznokcie też) i – pożółkły tupecik maskujący łysinę.

Jean od wielu lat był stałym bywalcem okolicznych szpitali i wiernym klientem apteki.
I tu zdaje się dochodzę do sedna.
Jest niewątpliwe, że w amerykańskiej Europie służba zdrowia prezentuje diametralnie inne standardy, niż postkomunistyczne. A jednym z podstawowych standardów jest, zdaje się, założenie, że szpital to rodzaj serwisu, hali montażu niewadliwych części w miejsce popsutych, strawionych chorobą albo zużytych. To oczywiście uproszczenie, ale mam wrażenie, że rodacy Ojca Dzieciom wychodzą ze zgubnego założenia, że wszystko w obrębie ciała człowieka się da wymienić. A jeżeli nie wymienić, to przynajmniej tak pofastrygować, podziergać i przeszyć żeby działało, jak nowe. Mam też wrażenie, że lekarze z zaangażowaniem wspierają ich w tej wierze.

Jeżeli zatem wszystko się da naprawić i jeżeli na wszystko jest remedium, to dlaczego umierać.

Jean umarł w raczej podeszłym wieku, zmęczony, jak już widziałam to kilka miesięcy wcześniej, nawracającymi usterkami to tego, to owego. Chodził z trudem, poruszał się co prawda samochodem, ale tylko po najbliższej okolicy.

Jeżeli śmierć jest naturalną konsekwencją życia, to po śmierci osiemdziesięcioparolatka jego przyjaciele powinni, zdaje się, rozprawiać o tym, jak dobre (albo i niedobre) miał życie albo jak bardzo im jego brak. Przyjaciele Jeana byli natomiast wstrząśnięci samym faktem jego śmierci. I brakiem adekwatnej reakcji personelu szpitala. Adekwatnej, czyli takiej, która utrzymałaby Jeana przy życiu.


Jest truizmem teza, że nasza cywilizacja spycha odchodzenie i śmierć na daleki margines.
I to oczywiście jest bardziej widzialne tam, niż tu, tutaj nie ma jeszcze – jak tam - domów starców na co trzecim skrzyżowaniu, a w miastach gęściej. Liczne techniki odmładzania co prawda przyjmują się i u nas, ale tam mają już w nich wieloletnią rutynę.

Chcemy być na stałe młodzi, chcemy być bez wieku. Ja też chcę.
Jeżeli bez wieku, to bez kresu.
Przy takiej perspektywie śmierć jest zawsze pomyłką systemu. Nieuzasadnionym zawieszeniem się oprogramowania.
Podstawą reklamacyjną.
Było tak cudnie, a tu błękitny, nomen omen, ekran.




Im bardziej o tym myślę, tym bardziej sama się czuję złapana w pułapkę głębokiej niezgody na przemijanie i śmierć.