2.186

Dzisiejszy „Przekrój” niespodziewanie puentuje moją notkę o patriotyzmie/odmiana holenderska, świąteczna. Redbad Klijnstra, przekrojowy bohater tygodnia tak oto rzecze:

„Dzieciństwo spędziłem w Holandii. Kiedy w Polsce trwała walka o wolność, ja zmagałem się z tym, jak radzić sobie w rzeczywistości, w której wszystko mi wolno. Kiedy wszystko ci wolno, stajesz przed lustrem. Widzisz siebie i musisz sam się ograniczyć, odpowiadając sobie na pytanie, jakim chcesz być człowiekiem.”


A dwa zdania wcześniej:

„Wolność słowa jest czymś podstawowym. W Polsce nie można zgodnie z prawem obrażać prezydenta, w Holandii można obrażać królową. To, że królowa holenderska ustawowo nie reaguje na obelgi, określa właśnie jej nietykalność. Był czas, kiedy przeprowadzano masowe ataki na nią, i wtedy pewien znany holenderski dziennikarz powiedział, że wolność słowa polega na tym, że można mówić wszystko, co się chce, ale nie powinno się chcieć mówić wszystkiego, co się może. On odwoływał się do wewnętrznego poczucia gustu, poziomu i umiejętności rozpoznawania pewnych granic, które każdy sobie wyznacza w ramach wolności wypowiedzi.”

[źródło: „Republika Redbada”, rozmowa Hanny Rydlewskiej, „Przekrój” Nr 19 (3537) z 13 maja 2013 r.]

Kiedy wszystko ci wolno, musisz się sam ograniczyć.
Kupuję to – do dalszych przemyśleń.



… przemyśleń, które mnie wiodą na manowce i na opłotki refleksji i nie ruszam ani o literę naprzód na blogu od czasu, kiedy mi tu pisaliście o niekonieczności szkolnych świetlic.
Oczywiście nie zmieniłam zdania.
Oczywiście ani na jotę.
Nie po to się ma blogaska, żeby się dać przekabacić czytelnikom ;)
Ale - skoro się już miewa czytelników, to warto wejść z nimi w polemikę. Co prawda nikt od tego nie będzie mniej głodny, ani lepiej ubrany, ani znacznie szczęśliwszy, ale idee idą w ruch, a to napędza jakieś metafizyczne tsunami, powiedzmy.
(jest północ, bredzę)


Zrekapitulujmy.
Zabulgotałam w kontekście „sześciolatków w pierwszej klasie” i krótszego o rok cyklu edukacji w podstawówce (swoją drogą - nadal nie znalazłam odpowiedzi na pytanie, co z tym skradzionym rokiem, co się stało z zerówką? kiedy się ją nadrabia? między czym a czym? szukam dalej, nie ustaję, chociaż dziwnym trafem antycypuję odpowiedzi), więc się oburzyłam, że od tego roku szkolnego, który trwa, dziewięcioletnie dzieci zostają po lekcjach bez opieki, bo nie przysługuje im prawo do świetlicy.
Mam dziewięciolatka, nie jestem teoretyczką.

Odpowiedzieliście, że moje wizje szkoły zajmującej się nieletnimi po lekcjach są emanacją macierzyńskiej nadopiekuńczości, niezdrowej potrzeby kontroli i lęków przed światem. Że skoro szeroko pojęci „my” chodziliśmy z kluczem na szyi, to i naszym dzieciom ten klucz nie zaszkodzi. Że samotność jest konieczna dla rozwoju. Wątek obierania ziemniaków też się dość istotnie przewinął (i jest on – wbrew pozorom – nie do pominięcia).

Dumam nad tym. Nad kontrolą, lękiem. I nad istotą opieki.
A dzisiaj to już w ogóle jestem w tej mierze dyplomowaną specjalistką, bo Nowy Człowiek dopiero co wrócił z weekendu w towarzystwie paczki kolegów. Był zupełnie sam-samiusieńki przez całe dwa dni, tylko z kumplami i z rodzicami jednego z nich. Jak ten paluszek jedyny, bez mamusi. I przeżył.
[Tak się robi na blogasku mentalny striptiz. Nie jestem otóż, Drodzy Państwo, żadną nadopiekuńczą wariatką i czasami spuszczam Nowego Człowieka z macierzyńskiej smyczy.
CZASAMi, rzekłam.]


A poważnie, to po wielodniowych przemyśleniach dobiegam oto do lotnej konkluzji, że doprawdy nie ma co kruszyć kopii o świetlice (w sensie – ścierania się argumentów za i przeciw, a nie w sensie instytucjonalnym, bo w sensie instytucjonalnym byłoby chyba lepiej, żeby jednak rodzice mogli mieć wybór). Sprawa sprawowania opieki nad większym dzieckiem jest zdaje się równie indywidualna, jak karmienie piersią, jak spanie w jednym łóżku z trzylatkiem, ewentualnie – jak użycie smoczka (zwanego przez Silnego niuniaczem) do kojenia nerwów.
To jest w ogóle, zdaje się, kwestia indywidualnego doświadczenia.

Sama nigdy nie biegałam z kluczem na szyi. Co prawda w tamtych czasach nikomu nie przyszłoby do głowy odprowadzać mnie codziennie do szkoły i z niej codziennie prowadzić z powrotem za rękę, ale wracałam po lekcjach do domu, w którym były babcie albo mama i dwudaniowy obiad i tak dalej, cała ta sielankowa otoczka dzieciństwa pod koniec XX wieku. Tak czy inaczej – jako nieletnia smarkula nie byłam (choć bywałam) sama i myślę, że to miało znaczenie. Mam też wrażenie (i nadzieję, że jest to wspomnienie, a nie projekcja), więc mam wrażenie, że świadomość istnienia opieki jest dla nielata istotna rozwojowo. Że obecność dorosłego daje poczucie bezpieczeństwa. Nie tylko noworodkom. I nie wyłącznie nękanym lękiem separacyjnym dzieciom siedmiomiesięcznym. No i póki co to właśnie poczucie chcę zapewnić Nowemu Człowiekowi (a także Ernie i Silnemu) – że nie jest sam. Że gdzieś w tle jest dorosły, do którego się można odwołać.
Czuję, że jeszcze jest czas na cięcie maczetą po korzeniach.


A ja cóż. Nie biegałam z kluczem, nie obierałam ziemniaków przed odrobieniem lekcji. Nie wisiałam również głową w dół na trzepaku, ponadczasowy kompleks dzieci z domków jednorodzinnych. Ci z osiedli wisieli, a w siódmej klasie palili fajki za śmietnikiem.
Jeeeej, trzepak! Jeeeej, śmietnik!
Styl wychowawczy mojej mamy brzmiał tymczasem „ucz się, dziecko i czytaj” i pamiętam nawet pewien letni wyjazd na obóz harcerski, na którym mi powierzono (mnie i komuś jeszcze) obranie garnka ziemniaków. Rzecz się skończyła dość wyrazistym stresem, bo nie za bardzo sobie radziłam z interakcją kozik-ziemniak. Co jednak nie zmienia faktu, że na dłuższą metę komenda „czytaj!” okazała się bardziej życiowo użyteczna, niż umiejętność posługiwania się nożykiem.

Podsumowując – moje wizje zakresu opieki nad dziewięciolatkiem mają źródło w indywidualnym doświadczeniu.
Niestety, w obecnych czasach na moje dzieci nie czeka dwudaniowy obiad o piętnastej w dni powszednie.
Stąd mój postulat dotyczący świetlic.
Nadal twierdzę, że nie taki bez sensu.